گلند یا کانکتور قطعه ای است که از آن برای اتصال کابل به جعبه تقسیم و تابلو برق بهره گرفته می شود.
این محصولات در اشکال و سایزهای مختلف و با متریال متنوعی طراحی و تولید می گردند که مهمترین عامل انتخاب محصول مناسب برای هر پروژه، قطر کابل ها و همچنین محیط اجرای طرح به حساب می آید. گلند ها را معمولا با دو استاندارد رایج متریک M و استاندارد PG بر اساس استاندارد Panzergewinde آلمان تولید می کنند.
این بست ها را براساس کاربردشان با متریال های مختلفی تولید می کنند که مهمترین آن ها عبارتند از:
هر گلند معمولا از تعدادی قطعه و بخش خاص تشکیل شده است که مهمترین این اجزاء عبارتند از، درپوش، چنگال، واشر مخصوص محافظ کابل، بدنه، واشر مخصوص آب بندی و مهره تثبیت کننده.
گلند که یکی از پرکاربردترین اتصالات لوله فلکسیبل به حساب می اید را می توانید با بهترین کیفیت و قیمت از فروشکاه سینی کابل جزیره خریداری کنید.
گلند قطعه ای است که برای اتصال و محکم کردن انتهای کابل به تجهیزاتی مثل جعبه ترمینال، تخته کلمپ و … مورد استفاده قرار می گیرد و با استفاده از آن در سیستم های برقی و سیم کشی، ایمنی سیستم تا حد بسیار زیادی افزایش پیدا می کند.
کانکتور مانع ایجاد فشار به کابل ها شده و در صورتیکه به کابل ها فشاری وارد شود و یا تحت کشش قرار گیرند نمی گذارد نیرو و فشاری به ترمینال ها و قسمت اتصالات برسد که باعث قطع و خرابی کابل ها و به تبع آن کل سیستم شود. همچنین در سیستم های که در فضای باز نصب می شوند از ورود گرد و غبار، رطوبت، روغن، مواد شیمیایی، حشرات و … به درون جعبه های ترمینال سیستم جلوگیری می کند.
بست ها از مواد بسیار متنوعی تولید می شوند که به دو دسته فلزی و غیر فلزی تقسیم بندی می شوند. از مهمترین ویژگیهای آن ها می توان به استحکام بالا، مقاومت در برابر ضربه ها، قابلیت نصب آسان، مقاومت بالا در مقابل انواع لرزش های افزایشی، مهر و موم و آب بندی اتصالات به بهترین شکل، ضد ویبره مکانیکی و درجه محافظت IP68 اشاره کرد.
مهمترین استفاده گلندهای کابل معمولا به جهت اتصال امن انتهای کابل به یک دستگاه که عموما تابلو یا جعبه توزیع برق است، است. انواع گلندها به طور موثرو مناسبی از ورود گرد و غبار و موادی مانند آب، روغن، مواد شیمیایی، و حتی حشرات به درون بخش های داخلی دستگاه ها و سیستم های برقی جلوگیری می کنند.
ساختار این بست ها به گونه ای طراحی و تولید شده است که با عبور کابل از بست و رد شدن از واشر محافظ کابل، آن کابل و دستگاه مورد نظر در محل ورود کابل به طور کامل آب بندی می گردد و از هرگونه آسیب به کابل که غالبا به دلیل تیز بودن بدنه دستگاه، تابلو و یا محفظه ای که برای عبور کابل از آن سوراخ شده، بوجود می آید مراقبت می کند.
در صورت عدم استفاده از بست در محیط ها و سیستم های با ارتعاشات، حتما باید انتظار آسیب دیدگی و پارگی کابل ها در آینده را در قسمت اتصالات کابل و دستگاه یا تابلو داشته باشیم.
طراحان و تولید کنندگان به منظور ارتقای عمر و کارایی انواع گلند ها از جمله گلند پلاستیکی از پلاستیک های مهندسی با دوام در طراحی و تولید این بست های پلاستیکی و از برنج با آبکاری نیکل برای بست های فلزی، بهره می برند. از انواع کانکتور ها برای محافظت از همه مدل های کابل شامل، کابل های قدرت، کنترل، ابزار دقیق، اطلاعات، ارتباطات، و غیره استفاده می شود.
مهم ترین و اصلی ترین کاربرد گلندها اتصال بین کابل و جعبه تقسیم، ایمن کردن کامل کابل و اتصالات در برابر هرگونه لرزش و نیروهای وارده به جهت جلوگیری از آسیبدیدگی و پارگی کابل ها است. همچنین نصب آن ها باعث آببندی کامل اتصالات در برابر نفوذ هر گونه رطوبت و گرد و خاک به درون جعبه تقسیم میشود.
به دلیل تنوع بالای این قطعه در جدول سایزبندی، از این محصول فقط به منظور محافظت از سیم و آببندی محل اتصال کابل ها به تابلو و یا جعبه تقسیم استفاده نمی شود بلکه امروزه کانکتورها در انواع سیستم ها و ابزارآلات گوناگون صنعتی نیز کاربرد موثر و گسترده دارند. یکی از مهمترین این کاربرد ها استفاده به جهت مرتبسازی و هدایت منظم کابلها در سیستم های صنعتی مانند کارخانه ها است.
همچنین تنها گردوغبار و رطوبت نیستند که بدون استفاده از گلند در سیستم های برقی احتمال دارد وارد مدار و جعبه های تقسیم شود بلکه در خیلی از موارد گازها نیز می توانند مدارهای الکتریکی را تهدید کنند و موجب خسارات و آتش سوزی های بسیار خطرناک و سنگینی شوند.
گلند ها را معمولا براساس رزوه، نوع استاندارد محافظت و شکل آن ها دسته بندی می کنند.
گلند نوع PG
این کانکتور با استاندارد DIN 40430 کشور آلمان تولید و طراحی می گردد و عددی که بعد از PG نوشته می شود بیانگر بزرگترین قطر کابل عبوری از گلند به میلی متر است.
گلند نوع متریک M
رزوه این بست ها بر اساس استاندارد ISO که رایج ترین نوع استاندارد برای رزوه پیچ ها است طراحی و تولید می شوند. عدد بعد از M در پیچ ها و کانکتور ها قطر خارجی اسمی پیچ بر حسب میلی متر را بیان می کند.
گلند نوع NPT
رزوه این گلند ها طبق استاندارد بین المللی لوله و اتصالات NPY طراحی و تولید می شوند. بست NPT دو مدل صاف و مخروطی دارد که هر کدام کاربردهای مختلفی دارند و معمولا برای استحکام بالا و آب بندی موثر مورد استفاده قرار می گیرند و عدد بعد از NPT نیز نشان دهندۀ قطر خارجی بر حسب اینچ است.
گلند نوع G
نوع G بر اساس استانداردهای فنی BSP طراحی و تولید می شوند و در سطح جهان مورد پذیرش قرار گرفته اند. گلندهای نوع G به شکل اتصال نر و مادگی به کابل ها متصل می شوند. عدد بعد از G نیز نشان دهندۀ قطر خارجی پیچ بر حسب اینچ است.
گلند با درجه حفاظتIP67
این گلندها پر کاربردترین نوع از انواع خود هستند. گلندهای درجه حفاظت IP 67 دارای ویژگی ضد آب بودن هستند و در بدترین شرایط جوی دوام و استقامت بسیار خوبی را از خود نشان می دهند و در برابر گرد و غبار به خوبی عایق می شوند. این محصول قادر به تحمل غوطه وری در آب بین پانزده سانتی متر و یک متر به مدت 30 دقیقه نیز هست.
گلند با درجه حفاظت IP68
این گلندها کاملا ضد آب هستند و میتوانند به طور کامل مانع ورود گرد و غبار به درون تابلو و یا جعبه های تقسیم شوند. همچنین این کانکتورها می توانند فشارمداوم را کاملا تحمل کنند.
گلند با درجه محافظت IP69
گلند با درجه محافظت IP69 می تواند در برابر آب پرفشار، درجه حرارت بالا و ورود گرد و غبار به صورت کامل عایق بوده و سیستم ها را ایمن نگاه دارد. معمولا از این نوع بست ها برای جعبه تقسیم های حساس در تاسیسات و مکان های با درجه ریسک بالا و همچنین دستگاه هایی که باید آب بندی شوند کاربرد دارد.
گلندها از نظر شکل و طراحی نیز به دو دسته آرموردار Armoured Gland و بدون آرمور Unarmoured Glan تقسیم بندی می شوند و از لحاظ پوشش بیرونی کانکتور باهم متفاوتند.
در بست های آرموردار یک پوشش غلاف گونه دیده می شود که حول کابل پیچیده شده و خود بست بر روی آن قرار میگیرد. این پوشش به منظور محافظت کابل ها از هرگونه آسیب و خرابی تعبیه گردیده است.
این گلندها در چند مدل آرمور تک سیمی، آرمور بافته شده، آرمور منعطف و آرمور با نوار دوتایی فولادی تولید می شوند و بیشتر در محیط هایی که در معرض باد و آسیب های مکانیکی هستند مورد استفاده قرار می گیرند.
این نوع بست ها همین طور که از اسمشان پیداست لایه محافظ ندارند و ساختار ساده تری نسبت به گلند های آرموردار دارند. گلند بدون آرمور انواع مختلفی دارد که عبارتند از بدون آب بندی، دارای نیم لایه آب بندی خارجی و یا دو لایه آب بندی خارجی.
این نوع گلند ها در انواع محیط ها مورد استفاده قرار می گیرند اما نکته ایی که وجود دارد اینست که این محصول در برابر آسیب های مکانیکی مصون نیست و نباید در این شرایط به کار برده شود.
گلند ها بسته به کاربرد و محل استفاده شان از متریال و مواد بسیاری متنوعی ساخته می شوند که مهمترین آن ها عبارتند از: پلاستیک، برنج، استیل، آلومینیوم، پی وی سی، کربنی و …
انتخاب جنس مناسب برای هر پروژه براساس سنجش عوامل تخریب کننده و فشار وارده بر بست و کابل و همچنین ضخامت و قطر کابل ها صورت می پذیرد.
این کانکتور محصولی است که بسیاری از کابل ها قابلیت استفاده و نصب آن را دارند و به همین دلیل بسیار پر مصرف است. استحکام و مقاومت گلند های پلاستیکی در برابر مواد خورنده مانند آب نمک، گریسها و اسیدهای ضعیف مناسب است و در مواردی که محل قرار گیری کابل ها و گلند در مجاورت مواد خورنده است، بهترین انتخاب گلند های پلاستیکی هستند.
اما این گلند ها اصولاً در برابر دماهای بالا مقاومت مناسبی ندارند و به همین دلیل نباید از آن ها در پروژه های که در مجاورت مواد اشتعال زا و یا دمای بالا قرار دارند استفاده کرد. به دلیل تنوع رنگی بالای این محصول امکان کد گذاری آنها نیز میسر است.
گلند پلاستیکی معمولا در سیم کشی تلفن، وسایل ابزار دقیق، کابل های اینترنت و کابل های برق مورد استفاده قرار می گیرد و از مهمترین ویژگی های آن می توان به قیمت پایین، مناسب استفاده در کابل های منعطف و تنوع در رنگ جهت کدگذاری آسان اشاره کرد.
گلند برنجی با روکش نیکل (Nickel Plated Brass Cable Gland)یکی دیگر از انواع گلند هاست که از جنس برنج بوده و لایه پوششی از جنس نیکل روی برنج را پوشانده است. بیشترین کاربرد این محصول در ماشین آلات، نیروی دریایی و کارخانجات است. گلند برنجی در برابر انواع دما و فشار ها بسیار مقاوم است و می تواند در بازۀ دمایی -40 تا 120 درجه سانتی گراد به صورت مطلوب کار خود ادامه دهد.
از مهمترین کاربردهای این محصول استفاده در تجهیزات پزشکی، تجهیزات کنترلی، تجهیزات اندازه گیری، ماشین آلات صنعتی و … است. برجسته ترین ویژگی های این گلندها نیز مقاومت در برابر خوردگی وقابلیت رسانایی بسیار خوب گرما و حرارت است.
گلند استیل از جنس فولاد ضد زنگ است و یکی از پر کاربردترین انواع گلندهای فلزی محسوب می شود. این محصول که غالبا با درجه حفاظتی IP69 و IP68 تولید می شوند ضد آب هستند. گلند استیل در برابر خوردگی ناشی از موادی همچون الکل، بنزین، اسیدهای ضعیف و آب نمک بسیار مقاوم است.
این مقاوت بالارا می توان در مواجهه با محیط های با دما و فشار بالا نیز دید که باعث شده تا گلند استیل به طور گسترده ای در انواع صنایع مانند دکل های سیم کشی برق و تلفن، اتوماسیون صنعتی و انرژی های تجدید پذیر مورد استفاده قرار بگیرد.
با توجه به کاربری و محیط به کارگیری گلند ها در هر سیستم ، این قطعات باید شرایط، ویژگی ها و توانایی های خاص و قابل توجهی داشته باشند که وظیفه اصلی گلند ها یعنی حفاظت از کابل و سیستم های برقی را به خوبی تامین کند. گلندهای ضد انفجار (Explosion-proof cable glands) نوع مخصوص و پرکاربردی از گلندها هستند که در برابر انفجار و هرگونه آتش سوزی مقاوم هستند. به این گلندهای ضد انفجار، گلند EX نیز گفته میشود.
بست های ضد انفجار پوششی از جنس مواد ضد آتش دارند و از آنها برای نصب در محیط های پرخطر و قابل اشتعال مثل صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و به جایگاه های سوخت بهره گرفته می شود. این گلندها همچنین از راه پیدا کردن انواع جرقه و جریان الکتریسیته از داخل تابلوها و یا جعبه های تقسیم به بیرون جلوگیری می کنند.
کانکتور های ضد انفجار معمولا براساس استانداردهای مخصوص که به استاندارد های ضد انفجاری نیز معروف هستند طراحی و تولید می گردند. مهمترین این استانداردها عبارتند از IEC & EN 62444 ، IEC 60079، IEC 60092، NFPA 70، API RP 14F و API RP 14FZ.